ตรวจวัดระดับน้ำเหนือผิวดิน

ป้องกันไฟป่าในพื้นที่ป่าพรุ

โครงการป้องกัน

ในพื้นที่ป่าพรุ

ไฟป่า

โดยความร่วมมือขององค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศ และหน่วยงานด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของไทย เพื่อป้องกันพื้นที่ป่าพรุทรัพยากรธรรมชาติที่ทรงคุณค่า และสำคัญต่อระบบนิเวศ

 ไฟป่า..ในป่าพรุ

มีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากไฟป่าในประเทศไทยทั่วไป คือไฟป่ากึ่งผิวดินกึ่งใต้ดิน ซึ่งจะมีการไหม้ทั้งในแนวราบไปตามพื้นผิวป่าเหมือนไฟผิวดินของป่าทั่วไป และในขณะเดียวกันจะมีการไหม้แนวดิ่งลงไปในชั้นดินพรุ

ดิน

ในพื้นที่ป่าพรุมีการทับถมของอินทรีย์วัตถุอยู่มาก 

ซึ่งเมื่อแห้งจะเป็นเชื้อเพลิงอย่างดีเนื่องจากในดินมีก๊าซมีเทน

ซึ่งเกิดจากการบูดเน่าของซากอินทรีย์วัตถุเป็นตัวช่วยในการติดไฟ

ทำให้เกิดการเผาไหม้ที่รุนแรง

การดับไฟป่าพรุ...

มีความลำบากมากกว่าการดับไฟในป่าบก เพราะไฟที่ไหม้ใต้ดิน มองไม่เห็นเปลวไฟ มีเพียงกลุ่มควันที่หนาแน่น ในจุดที่ดับแล้วก็สามารถคุขึ้นใหม่ได้ง่าย การดับไฟในป่าพรุต้องใช้เวลานานนับเดือน นอกจากจะต้องใช้งบประมาณที่สูงในการดับไฟแล้ว เรายังต้องสูญเสียทรัพยากรธรรมชาติที่ทรงคุณค่า และในการฟื้นฟูต้องอาศัยเวลาที่ยาวนาน

หากเกิดไฟไหม้ป่าพรุขึ้นแล้ว

ย่อมหมายถึงความสูญเสีย

ที่ยากต่อการประเมินค่า และยากต่อการฟื้นฟูให้กลับมาในสภาพเดิมได้

ป่าพรุ (peat swamp forest) เป็นผืนป่าที่มีความแตกต่างจากป่าทั่วไป มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง ด้วยลักษณะเฉพาะของพื้นที่ป่าที่มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะรองรับน้ำฝน ทำให้มีน้ำจืดแช่ขังอยู่ตลอดทั้งปี มีอินทรีย์วัตถุในดินสูง เนื่องจากเกิดการสะสมของซากอินทรีย์สารต่าง ๆ โดยเฉพาะซากใบไม้ที่ทับถมกันเป็นเวลานาน 

พืชและสัตว์ในป่าพรุ

มีการปรับตัวให้มีโครงสร้างแบบพิเศษเพื่อช่วยให้อยู่รอด เนื่องจากต้องอยู่ในพื้นที่ที่มีน้ำแช่ขังและมีความเป็นกรดสูง ในป่าพรุพบสัตว์หลากหลายชนิดตั้งแต่สัตว์บก สัตว์ปีก สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก สัตว์เลื้อยคลาน และปลา สัตว์เหล่านี้ล้วนต้องพึ่งพาอาศัยป่าพรุทั้งสิ้น ป่าพรุจึงมีความสำคัญต่อระบบนิเวศเป็นอย่างมาก

แนวทาง

ในการจัดการไฟป่าในป่าพรุ

ควบคุมระดับน้ำในป่าพรุ

หากพรุแห้งจะทำให้เกิดไฟไหม้ป่า 

ดังนั้นแนวทางป้องกันจึงมีอยู่ว่า ทำอย่างไรให้มีน้ำขังไว้ตลอดฤดูแล้ง และติดตามให้มีระดับน้ำอยู่สูงเพียงพอ

ต่อการป้องกันไฟ

“ ไฟจะไม่สามารถไหม้ดินพรุได้

หากระดับน้ำใต้ดินพรุยังมีอยู่ 

วิธีการป้องกันไฟป่าพรุที่สำคัญ

ก็คือการรักษาระดับน้ำใต้ดินใน

พื้นที่ป่าพรุ”

องค์กร

ที่มีหน้าที่ในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

ระบบตรวจสอบ ระดับน้ำ ด้วย LoRa Sensor

จึงถูกนำเข้ามาติดตั้งเพื่อติดตามสถานะการณ์น้ำ เนื่องจากการติดตั้งที่ง่าย Sensor ใช้พลังงานต่ำ มีแบตเตอรี่ในตัว และการสื่อสารไร้สายผ่านคลื่นความถี่ LoRa ที่สามารถครอบคลุมพื้นที่ได้ในระยะไกล ทำให้ประหยัดทั้งค่าติดตั้ง และการดูแลรักษา เนื่องจากการเดินทางในพื้นที่ป่าพรุมีความยากลำบาก

สาเหตุสำคัญ

ของการเกิดไฟไหม้ป่าพรุ

ซึ่งเกิดขึ้นต่อเนื่อง

จากการที่ดินพรุแห้ง

มี 4 สาเหตุหลักคือ

การหาปลา

ซึ่งมีการจุดไฟเผาเพื่อเปิดให้พบแหล่งที่อยู่ของปลาได้ง่าย

การหาของป่า

การเดินทางในป่าพรุมีความยากลำบาก ทำให้ต้องมีการค้างแรม ซึ่งต้องมีการจุดไฟเพื่อประกอบอาหาร รวมถึงขับไล่สัตว์และแมลงต่างๆ 

ความต้องการ

ขยายพื้นที่ทำกิน

และการจุดไฟในพื้นที่ทำกินและเกิดการลุกลาม

โดยปกติในช่วงฤดูร้อน

ปริมาณน้ำฝนจะน้อยลง

ในขณะที่อัตราการระเหยของน้ำสูงขึ้น

ทำให้บริเวณขอบพรุแห้งกอปรกับมีการลักลอบเปิดประตูระบายน้ำเพื่อดักปลา และหาปลาในลำน้ำสาขาต่างๆ ทำให้ปริมาณน้ำที่กักเก็บในพรุ ลดต่ำกว่าระดับกักเก็บปกติ โดยเฉพาะในบางปีที่เกิดภาวะแห้งแล้ง ระดับน้ำลดลงต่ำกว่าผิวดินพรุมากที่สุดถึง 75 เซนติเมตร การที่พรุแห้งหมายถึงชั้นดินอินทรีย์ซึ่งประกอบไปด้วยเศษซากกิ่งไม้ ใบไม้ พี่ทับถมอยู่นั้นแห้งกรอบ ไม่ชุมน้ำ ยิ่งระดับน้ำในป่าพรุต่ำกว่าผิวดินอินทรีย์มากเท่าไหร่นั้นหมายถึงเชื้อเพลิงปริมาณมหาศาลที่รอการเผาไหม้

SENSOR

เพื่อการตรวจสอบ การกักเก็บน้ำ ไว้ให้เพียงพอ

เพื่อหล่อเลี้ยงป่าพรุตลอดช่วงฤดูแล้ง เพื่อป้องกันไฟป่า

Sensor วัดระดับน้ำ

EM500-SWL Submersible Water Level Sensor

ตรวจวัดระดับน้ำเหนือผิวดินพรุ ติดตั้งกระจายทั่วพื้นที่ป่า

Sensor วัดระดับน้ำ

EM500-UDL Ultrasonic Distance/Level Sensor

ตรวจวัดระดับน้ำในบริเวณประตูระบายน้ำทุกประตูตลอดช่วงฤดูแล้งเพื่อติดตามสถานการณ์ของปริมาณน้ำในป่าพรุว่ามีมากน้อยเพียงใด

Weather Station

WTS506-915M  

สถานีตรวจอากาศติดตั้งกระจายอยู่รอบป่าพรุเพื่อนำมาคาดการณ์และเตรียมความพร้อมในกรณีฝนขาดช่วงเป็นเวลานาน

ES104

Outdoor Environment Air Quality

ตรวจวัดอุณหภูมิ ความชื้น รวมถึงค่า PM2.5 และ PM10 ในอากาศ 

UG67

LoRaWAN Gateway

รับข้อมูลค่าที่ตรวจวัดได้จาก LoRa Sensor ที่ส่งค่ามาในทุกๆ 10 นาที 

Teltonika

RUT200 4G Router

เชื่อมต่อ LoRaWAN Gateway เข้ากับ Cloud IoT Platform 

เพื่อแสดงค่าข้อมูลวัดแบบ Real-Time แก่เจ้าหน้าที

ในการจัดการน้ำให้เกิด...

ประโยชน์สูงสุด

เพื่อป้องกันไฟป่า

และเพื่อไม่ให้ก่อให้เกิดผลกระทบกับการประกอบอาชีพ

ของราษฎร การตรวจวัดระดับน้ำและการควบคุม

ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมเป็นกระบวนการที่สำคัญ

ติดต่อสอบถาม

ข้อมูลจาก Sensor มีความสำคัญในการบริหารจัดการระดับน้ำในพื้นที่ป่าพรุ

  1. การติดตามสถานการณ์การพยากรณ์อากาศล่วงหน้าเพื่อเตรียมการกักเก็บน้ำไว้ในป่าพรุให้สูงมากกว่าปกติ ก่อนหมดฤดูฝน หากปริมาณน้ำฝนน้อยอาจมีความจำเป็นต้องใช้การทำฝนเทียมในภูเขาต้นน้ำภายในลุ่มน้ำของป่าพรุ
  2. ในปีที่ไม่เกิดภาวะแห้งแล้ง ปกติในฤดูแล้งก็ยังมีฝนอยู่ประปราย ดังนั้นเมื่อปิดประตูระบายน้ำทุกประตูบางครั้งอาจทำให้เกิดน้ำท่วมที่ทำกินของราษฎรภายในผนังกั้นน้ำการสำรวจพื้นที่ทำกินของราษฎรบริเวณใดที่มีน้ำท่วมขัง และทำการเปิดประตูระบายน้ำให้เป็นกรณีไปเมื่อระดับน้ำลดลงแล้วก็ปิดประตูน้ำตามเดิม
  3. ในช่วงฤดูแล้งมีราษฎรลักลอบเปิดประตูระบายน้ำออกจากปากพรุ เพื่อให้สะดวกแก่การใช้ไฟในการขยายพื้นที่และการปล่อยสัตว์เลี้ยงให้หากิน การหาปลาโดยการปล่อยน้ำให้ไหลผ่านโพงพาง เป็นเหตุให้ป่าพรุแห้งและเกิดไฟป่าตามมา การตรวจสอบระดับน้ำบริเวณประตูระบายน้ำต่างๆเพื่อป้องกันการลักลอบเปิดประตูระบายน้ำ จึงเป็นแนวทางในการจัดการควบคุมระดับน้ำในป่าพรุ